Euro 2021

Έστω και με έναν χρόνο καθυστέρηση το Euro που όλοι περιμέναμε έφτασε στο τέλος του. Και προφανώς η ανάγκη μου είναι τέτοια που πρέπει να αφήσω και εγώ ορισμένα σχόλια για αυτήν την ευρωπαϊκή γιορτή του ποδοσφαίρου.

Μια γιορτή που παραλίγο να μετατραπεί σε κηδεία. Και όμως ό,τι συνέβη με τον Έρικσεν πρέπει να μας υπενθυμίσει 2 πράγματα. Πρώτον: Όσο διάσημος και αν ήταν ο Έρικσεν εκείνη την στιγμή δεν τον έσωσαν ούτε τα χρήματα, ούτε η δόξα αλλά ο MVP Κιάερ και οι γιατροί με τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλαν. Και δεύτερον πόσο σημαντικό είναι να ξέρουμε όλοι πολύ βασικά πράγματα για τις πρώτες βοήθειες (θα μπορούσε να ενταχθεί ως μάθημα στα σχολεία για παράδειγμα) αλλά και πόσο χρήσιμος είναι ο απινιδωτής καθώς όπως διάβασα θα πρέπει να επιβάλεται να υπάρχει σε κάθε γήπεδο από επιπέδου Champions League μέχρι ερασιτεχνικού της Κάτω Ραχούλας αλλά και σε κάθε μαγαζί ή εταιρεία (εδώ γελάμε δυστυχώς).

Και πάμε τώρα στο αγωνιστικό κομμάτι. Τι να πρωτοσχολιάσω. Ας ξεκινήσω με την αγαπημένη για ευνόητους λόγους Πορτογαλία . Φερνάντο Σάντος σε αγαπάμε για την πορεία της Ελλάδας όσο ήσουν προπονητής μας αλλά προσωπικά θεωρώ ότι το σύστημα που εφαρμόζει στην Πορτογαλία δεν βγαίνει. Στην Ελλάδα ταίριαζε λόγω των παικτών μας αλλά στην επιθετικογενή Πορτογαλία η τακτική του Σάντος νομίζω υποτιμάει την ποιότητα των Πορτογάλων παικτών. Βέβαια με αυτήν την τακτική του βγήκε το Euro το 16. Απλά τώρα που έχει φύγει το άγχος του ευρωπαϊκού τίτλου μήπως θα πρέπει να λειτουργήσει λίγο πιο επιθετικά;

Επίσης να αναφερθούμε στις εκπλήξεις του φετινού τουρνουά : Τσεχία, Ελβετία και φυσικά Δανία. Ομάδες με όλη την σημασία της λέξης χωρίς κάποιον σούπερ σταρ πέταξαν έξω μεγαθήρια, με ωραίο ποδόσφαιρο. Προφανώς η Δανία κέρδισε τον σεβασμό και την συμπάθεια όλων και ήταν και αυτή που σχεδόν όλοι υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να ήταν φιναλίστ. 

Και πάμε στις ομάδες που συμπλήρωναν τον όμιλο του "Θανάτου". Μαζί με την Πορτογαλία η κάτοχος του Μουντιάλ Γαλλία και προφανώς η Γερμανία. Και μέσα σε αυτόν τον όμιλο η Ουγγαρία που κανείς θα περίμενε να μετατρεπόταν σε σάκο του μποξ. Και όμως η Ουγγαρία ήταν αυτή που κρατούσε την πρόκριση στα χέρια της για τα περισσότερα αγωνιστικά λεπτά από τις υπόλοιπες 3 ομάδες. Πρώτο καμπανάκι για τις συν-γκρουπίτισσες της που δεν το αντιλήφθηκαν. Η παγκόσμια πρωταθλήτρια Γαλλία με το μπλαζέ ύφος της νομίζω δεν κατέβηκε ποτέ στο Euro. Και το έχω ξαναπεί και για το προηγούμενο Μουντιάλ. Οι αγώνες δεν κερδίζονται με τους προηγούμενους τίτλους, ούτε με την φίρμα, ούτε με τα ονόματα. Οι αγώνες κερδίζονται μέσα στο γήπεδο. Η Γαλλία έπαιζε ποδόσφαιρο για λίγα λεπτά, τόσο όσο αρκούνταν για να πάρει την πρόκριση. Μπορεί εν μέρει σωστή λογική για όταν είσαι στους ομίλους. Αλλά και πάλι είσαι παγκόσμια πρωταθλήτρια. Και έρχεται ο αγώνας με την Ελβετία. Η υπεροψία πάντα πληρώνεται. Η Ελβετία κάνει ανατροπάρα και πάει το ματς στα πέναλντι. Ο Ντεσάμπ αποφασίζει να βάλει τον 21 χρόνο Εμπαπέ στο τελευταίο πέναλντι, θεωρώ περισσότερο για λόγους μάρκετινγκ. Ξανά υπεροψία. Προφανέστατα το άγχος κυριεύει τον Κιλιάν και η Γαλλία πάει σπίτι της.

Για την Γερμανία πάλι δεν θεωρώ ότι ήταν μπλαζέ, απλά έχει χάσει την λάμψη της. Και να θέλει δεν μπορεί να παίξει όπως έπαιζε παλιά, ειδικά στην άμυνα έχει πολλά κενά και αυτό πληρώνει στον αγώνα με την Αγγλία. Βέβαια η στιγμή του Μίλερ μπορεί να άλλαζε τον ρου του αγώνα αλλά με το αν δεν γράφτηκε ποτέ η ιστορία.

Αχ και έφτασα επιτέλους στις 2 φιναλίστ. Λοιπόν όποιος ξανακράξει την Ελλάδα για το πώς έφτασε και πήρε το Euro δεν θα συγκρατηθώ. Αυτούς τους παίκτες είχαμε, έτσι μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε τα μεγαθήρια και έτσι τα καταφέραμε. Όμως η "υπερδύναμη" Αγγλία που έπαιζε μες στο σπίτι της, με την υποστήριξη 60.000 οπαδών της δεν δικαιολογείται που έπαιξε έτσι. Απλά δεν το δέχομαι. Ό,τι πιο συντηρητικό σε παιχνίδι από το 2 λεπτό, δεν εκδήλωνε καν επίθεση, για τελικές δεν το συζητάω καν.  Ο τρόπος που πέρασε η Αγγλία στον τελικό και το άκρως συντηρητικό παιχνίδι της στον αγώνα έδιωξαν ακόμα και τον τελευταίο υποστηρικτή της. Επίσης στα πέναλντι ο προπονητής τα θαλάσσωσε. Δεν πήρε το μάθημα από την Γαλλία και τον Εμπαπέ. Αν και είμαι σχεδόν σίγουρη ότι η εμμονή του με τον Σάκα έχει να κάνει επίσης με θέμα μάρκετινγκ και επιβολή από μάνατζερ. Όπως και να έχει όμως τελικά το βράδυ στο Γουέμπλεϊ αποδόθηκε ποδοσφαιρική δικαιοσύνη. 

Η Ιταλία, η ομάδα που ποτέ δεν ήρθε ως φαβορί, από τις εμφανίσεις της στον όμιλο άρχισε σιγά σιγά να ανεβαίνει στην σκακιέρα, απέκλεισε 2 άλλα θεωρητικά φαβορί Βέλγιο και Ισπανία και εν τέλει κέρδισε τις καρδιές όλων. Μια ομάδα με όλη την σημασία της λέξης, με κατά κόρον νεαρούς παίκτες, χωρίς κάποιον σούπερ σταρ, με ελκυστικό ποδόσφαιρο που πάντα προσπαθούσε να παίξει και να δημιουργήσει ευκαιρίες. Προφανώς δεν είναι η καλύτερη ομάδα που έχει πάρει ποτέ το ευρωπαϊκό όμως την δεδομένη στιγμή ήταν αυτή που το άξιζε περισσότερο. 

Και τελικά αυτή ήταν η μεγάλη διαφορά των 2 ομάδων. Η Αγγλία, με τους πολυδιαφημισμένους παίκτες της που στήνονται χοροί εκατομμυρίων στα πόδια τους, παρουσίασε μια τόσο συντηρητική και αναιμική εικόνα, ενώ αντίθετα η Ιταλία χωρίς τις φίρμες παρουσίασε ένα πιο δεμένο σύνολο, με πάθος και μαχητικότητα. Για αυτό το ποδόσφαιρο θα παραμείνει το πιο δημοφιλές και λαοφιλές άθλημα.

ΥΓ1: Η ποδοσφαιρική δικαιοσύνη αποδόθηκε και για τον Σπινατσόλα. Καλή ανάρρωση παικταρά!!!!

ΥΓ2: Ξαφνικά μια νέα αδυναμία γεννήθηκε --> Κιέζα είσαι ένας γλύκας!!!

Cinema Paradiso - Η επιτομή της 7ης Τέχνης

"Εάν οι σινεφίλ είχαν μία ταινία-σύμβολο/σήμα κατατεθέν (όπως κάθε κράτος διαθέτει την σημαία του και τον εθνικό του ύμνο), τότε αυτή η ταινία-σύμβολο θα ήταν το "cinema paradiso", τα λόγια ενός ανώνυμου σχολιαστή στο Αθηνόραμα. 

Η ταινία περιγράφει την ζωή του μικρού Τοτό σ'ένα χωριουδάκι της Σικελίας. Η γνωριμία του με τον Αλφρέντο, τον μηχανικό προβολής του τοπικού σινεμά στέκεται σημαντική καθώς ο Τοτό μαγεύεται από τον κινηματογράφο και η ζωή του καθορίζεται από το μέσο μέχρι την ενηλικίωσή του. Μεγάλος πια έπειτα από 30 χρόνια και έχοντας αναζητήσει την τύχη του στην Ρώμη πληροφορείται για τον θάνατο του Αλφρέντο οπότε γυρίζει πίσω στο μέρος που του ξυπνάει τόσες αναμνήσεις.

Tο Cinema Paradiso είναι η επιτομή της έβδομης τέχνης, ό,τι πιο αντιπροσωπευτικό υπάρχει για να περιγραφτεί η έννοια του κινηματογράφου. Είναι από τις ελάχιστες ταινίες που παρουσιάζουν την επιρροή του ίδιου του μέσου στις ζωές των ανθρώπων. Δεν είναι μόνο ο μικρός Τοτό (Σαλβατόρε ως έφηβος) που μαγεύεται, είναι όλη η μικρή κοινωνία του χωριού που ζει και αναπνέει για τις ταινίες. Ο δημιουργός, Τζουζέπε Τορνατόρε, βάζει βιογραφικά στοιχεία στην ταινία όντας γεννημένος ο ίδιος στην Σικελία και παρουσιάζει με τόσο γλαφυρό τρόπο την ζωή και την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων στην μεταπολεμική Σικελία. Με υπέροχη φωτογραφία και το απαραίτητο χιούμορ συνθέτει το σκηνικό της Σικελικής επαρχίας όπου η διασκέδασή και οι κοινωνικές μαζώξεις τους γίνονται στην αίθουσα του κινηματογράφου, ενώ ο "θεοσεβούμενος" παππάς έχει το πλεονέκτημα να βλέπει πάντα πρώτος τις ταινίες και να κόβει τις "επίμαχες" σκηνές με τα σκανδαλώδη φιλιά. 

Για τον μικρό πρωταγωνιστή ο κινηματογράφος είναι κάτι ιερό. Είναι η αγάπη του από μικρό συνδυασμένη με την αγάπη του για τον Αλφρέντο, ο οποίος στέκεται δίπλα του σαν κανονικός πατέρας. Ο κινηματογράφος θα τον καθορίσει, θα του εξάψει τα όνειρα και την φαντασία του αλλά και θα στεγάσει τον πρώτο του εφηβικό έρωτα. Έναν ανιδιοτελή έρωτα με την αφέλεια και το πάθος της ηλικίας. 

Και όλα αυτά ενορχηστρωμένα από την αριστουργηματική μουσική του σπουδαίου συνθέτη Ennio Morricone. Για μένα προσωπικά το love theme της ταινίας είναι η καλύτερη μουσική που γράφτηκε ποτέ για τον έρωτα, για έναν έντονο έρωτα που χάθηκε όχι γιατί σταμάτησε η αγάπη αλλά γιατί πια χάθηκε η αθωότητα. 

Και εδώ έγκειται το μεγαλείο της ταινίας. Η λέξη που την χαρακτηρίζει είναι η νοσταλγία. Ο Τορνατόρε μας δείχνει μια εποχή αθωότητας, όταν είμαστε νέοι όπου έχουμε όνειρα, προσδοκίες, είμαστε γεμάτοι ενέργεια, να αποκτήσουμε εμπειρίες, να ζήσουμε με πάθος όπου ο έρωτας κατέχει την πρώτη θέση. Και ο μεγάλος Σαλβατόρε την είχε ξεχάσει αυτήν την εποχή μέχρι την στιγμή που επιστρέφει πάλι στο χωριό του και πάλι μέσα στον αγαπημένο του κινηματογράφο του έρχεται η λύτρωση μέσα από το βίντεο που του άφησε ο Αλφρέντο. Όταν η μάνα του αναφέρει πως ακούει στο τηλέφωνο τις φωνές των κατά καιρούς ερωμένων του και καταλαβαίνει ότι καμία δεν νοιάζεται πραγματικά, μέσα στην αίθουσα ο Σαλβατόρε κλαίει σπαρακτικά βλέποντας το βίντεο με όλες τις κομμένες σκηνές με τα απαγορευμένα φιλιά από τις διάφορες ταινίες και καταλαβαίνει τι θέλει να του πει ο Αλφρέντο.

Ό,τι πιο αγνό, λυτρωτικό και ανθρώπινο συναίσθημα υπάρχει, αυτή η ταινία στο βγάζει. Εξάλλου αυτός είναι ο σκοπός της Τέχνης, να σου βγάζει τον καλύτερο σου εαυτό. Όταν όμως πριν από λίγες εβδομάδες έχω περπατήσει την προβλήτα στην σικελική Cefalu και ξαφνικά την βλέπω στα πλάνα της αγαπημένης μου σκηνής της ταινίας τότε το συναίσθημα βγαίνει ακόμα πιο έντονο. 

Ταξίδεψα για λίγες μέρες στην Σικελία και προσπάθησα να μάθω την ιστορία της. Μια φτωχή περιφέρεια της Ιταλίας ταλαιπωρημένη από την μαφία, χωρίς βαριά βιομηχανία, με τους νέους να μεταναστεύουν στα βόρεια της χώρας και με μόνο όπλο την μεσογειακή ομορφιά της. Ο Τορνατόρε αγαπάει τον τόπο του και τον διαφημίζει με τον καλύτερο τρόπο όχι μόνο στο Cinema Paradiso αλλά και στην έτερη ταινία του, Malena. Καταλήγει πια να είναι ο αγαπημένος μου σκηνοθέτης καθώς οι ταινίες του διαθέτουν κάτι λυρικό, όμως όσο και να προσπαθεί δεν θα μπορέσει κάποια ταινία του να φτάσει το μεγαλείο του Cinema Paradiso.

Τα νεανικά μας χρόνια είναι τα καλύτερα. Τα ζούμε όλα στο μέγιστο με πολλές συγκινήσεις, πάθη, έρωτα, όνειρα. Ας μην ξεχάσουμε τον νεανικό μας εαυτό όταν μεγαλώσουμε. Και αν τον ξεχάσουμε αρκεί να δούμε το Cinema Paradiso για να τον ξαναθυμηθούμε!!

Moulin Rouge - Μια Ωδή στην Ποίηση και τον Έρωτα

Παρίσι 1899. Ένας Άγγλος ρομαντικός ποιητής, ο Christian (Ewan McGregor) καταφθάνει στην περίφημη γειτονιά της Μονμάρτης προκειμένου να συναναστραφεί με τους μποεμικούς καλλιτέχνες της εποχής. Ήρθε για να γράψει "για την αλήθεια, την ομορφιά, την ελευθερία, μα πάνω από όλα για τον έρωτα. Όμως υπάρχει ένα πρόβλημα, δεν είχε ξαναερωτευτεί ποτέ". Τον απόλυτο έρωτα όμως θα τον βρει στα μάτια της πιο διάσημης εταίρας της Γαλλίας, της Σατίν (Nicole Kidman),όπου όνειρο της είναι να ξεφύγει από τις "παραστάσεις" του περίφημου καμπαρέ Moulin Rouge που εμφανίζεται, και να γίνει μια πραγματική ηθοποιός. Όπως έχει μάθει να πουλάει το κορμί της, δεν θα της είναι δύσκολο να το πουλήσει ξανά στον Δούκα ώστε να πετύχει τον πολυπόθητο στόχο της. Όμως η καρδιά της ξεμυαλίζεται από τον ρομαντικό Άγγλο συγγραφέα με τα τρυφερά λόγια. Αν και σε μια που έχει μάθει να πουλάει το κορμί της ο έρωτας δεν έχει θέση, η Σατίν παραδίνεται τελικά στο πάθος. Τώρα πια το κορμί της είναι πολύτιμο και δεν θα το δώσει πουθενά παρά μόνο εκεί που προστάζει η καρδιά της. Ο Δούκας όμως είναι ο χρηματοδότης της παράστασης και απειλεί να κατεβάσει το έργο και να σκοτώσει τον Christian. Η Σατίν αποφασίζει να θυσιαστεί για το καλό του θιάσου αλλά και να γλιτώσει τον καλό της. Όμως βρισκόμαστε στην Μονμάρτη όπου η μποεμική φιλοσοφία κάνει κουμάντο και έτσι η ελευθερία και ο έρωτας κερδίζουν, ή μήπως όχι τελικά; 

Χιλιοειπωμένη ιστορία; Ναι. Σαγηνευτική ταινία; ΝΑΙΙΙ. Διότι ο σκηνοθέτης, Baz Luhrman, βάζει όλη την μαεστρία του για να βγει ένα συγκλονιστικό αποτέλεσμα. Η ταινία είναι κάτι παραπάνω από ένα μιούζικαλ. Είναι κάτι παραπάνω από μια ρομαντική ταινία. Αποτελεί ωδή στην μουσική, την ποίηση, τον έρωτα, την ελευθερία και την Τέχνη γενικότερα! Δεν λείπει τίποτα, από την ατμόσφαιρα της μποεμικής Μονμάρτης, τα κουστούμια και τα φαντασμογορικά χορευτικά, τα πληθωρικά και έντονα χρώματα μέχρι τις εκπληκτικές ερμηνείες του Ewan McGregor και της Kidman. Ειδικά για μένα η Kidman είναι φανταστική σε έναν πολύ απαιτητικό ρόλο με πολλές εναλλαγές συναισθημάτων αλλά και δυσκολότατες χορογραφίες, ενώ ο Ewan είναι γλυκύτατος και με την μελωδική φωνή του νομίζω ότι ήταν ο πιο αντιπροσωπευτικός για αυτόν τον ρόλο. Η χημεία των 2 πρωταγωνιστών είναι τρομερή και ο θεατής μαζί τους ερωτεύεται και μυείται στην μποεμική φιλοσοφία. Στην ταινία συνδυάζονται τα πιο όμορφα ερωτικά τραγούδια του 20ου αιώνα και αποτελούν φωνές των ερωτευμένων πρωταγωνιστών.

Μετά από αυτήν την ταινία το Παρίσι έγινε ένας άμεσος στόχος για μελλοντικό ταξίδι (κορονοϊού και ρευστού επιτρέποντος) και φυσικά η επίσκεψη στο Moulin Rouge must! 

Καλύτερη σκηνή: Στον μύλο του Moulin Rouge όπου εξομολογούνται επιτέλους τον έρωτα τους.

Καλύτερο quote: "Above all things I believe in love. Love is like oxygen. Love is a many splendored thing. Love lifts us up where we belong. All you need is love".

Ο μύθος της φανέλας!

Μπροστά στον πρώτο τελικό της Παρί στο Champions League ήρθε η κατάλληλη ώρα για να γράψω για ένα τεράστιο κοινωνικό ψεύδος (γεια σου ρε Μουτίδου) που κυριαρχεί σε όλες τις συζητήσεις αθλητικόφιλων αλλά και όλων των δημοσιογράφων. Το βάρος της φανέλας! Πιο παλιά είχα πέσει και εγώ σε αυτήν την παγίδα να το αναφέρω αλλά πια είναι ξεκάθαρο ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Το βάρος της φανέλας. Αχ αυτή η τόσο κλισέ έκφραση. Με ορισμένα παραδείγματα θα προσπαθήσω να απομυθοποιήσω αυτόν τον κοινωνικό μύθο. Καταρχάς να ξεκινήσουμε με μια επιπλέον κατηγορία που βαραίνει κατεξοχήν την Παρί και την Μάντσεστερ Σίτι και είναι σε συνδυασμό με την φανέλα πούπουλο, ότι πρόκειται δηλαδή για νέοπλουτες ομάδες που επειδή τις πήραν πλούσιοι Άραβες και βάζουν έναν σκασμό λεφτά ξαφνικά εμφανίστηκαν στο ποδοσφαιρικό προσκήνιο. Η αλήθεια είναι όντως έτσι. Ας σκεφτούμε όμως και τους υπόλοιπους τιτάνες του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Πιο τρανό παράδειγμα η Μπαρτσελόνα. Έχει βουήξει το ίντερνετ με ένα σωρό άρθρα για τον διασυρμό της και για τα πόσα λεφτά (1 ΔΙΣ!!!!) ξόδεψε τα τελευταία πέντε χρόνια για μεταγραφές. Και τι κατάφερε τελικά; Εξάλλου όλες οι μεγάλες ομάδες  για να παραμένουν πρωταγωνίστριες έχουν μια διοίκηση από πίσω είτε Άραβες, είτε Ισπανούς, είτε Ρώσους, είτε Ιταλούς που δίνουν έναν σκασμό λεφτά. Αν δεν ξοδέψεις δυστυχώς δεν θα πρωταγωνιστήσεις. Η Μπαρτσελόνα επειδή έχει ιστορία όμως είναι άνευ κριτικής και είναι δικαιολογημένες οι κινήσεις της. Είτε πρόκειται για την νεόπλουτη Παρί είτε για την απλά πλούσια χωρίς όμως λογική κινήσεις της Μπαρτσελόνα για μένα είναι το ίδιο. 
Εξάλλου έχετε δει κάποια ομάδα που να έχει πολύ βαριά ιστορία και φανέλα χωρίς όμως να σκάει πολλά λεφτά στο τραπέζι να πρωταγωνιστεί συνεχόμενα στον ποδοσφαιρικό χάρτη; Όχι γιατί δυστυχώς το ποδόσφαιρο εξαρτάται πια πολύ από τα χρήματα. Πού και πού συμβαίνει κάποια ομάδα χωρίς να έχει ξοδέψει τα πολλά εκατομμύρια να κάνει μια πολύ καλή σεζόν αλλά μέχρι εκεί όχι παραπάνω. Μετά δυστυχώς η ομάδα ξηλώνεται και οι παίκτες φεύγουν για τις μεγάλες πλούσιες είτε νεόπλουτες ομάδες, τι σημασία έχει τελικά; Τρανό παράδειγμα ο προπέρσινος Άγιαξ. 

Επίσης μιας και μιλάμε για φανέλα και ιστορία το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ποδοσφαιρικός και ο μπασκετικός Παναθηναϊκός. Μια ομάδα με τεράστια ιστορία και στα 2 αθλήματα. Μόλις σταμάτησαν οι διοικήσεις να βάζουν χρήματα η ομάδα έγινε στο ποδόσφαιρο ένα χάλι (πρέπει να γράψω και ένα άρθρο για το πείραμα Πογιάτος που θυμίζει Στραματσόνι και να βρίσω τον Αλαφούζο για άλλη μια φορά που δεν έκανε το σωστό να κρατήσει τον Δώνη) και ο εξάστερος στο μπάσκετ που από την εποχή της απόλυτης δόξας του Παύλου και Θανάση Γιαννακόπουλου μετατράπηκε σε μια μικρομεσαία ομάδα στην Ευρωλίγκα όπου παλέυει για να μπει οκτάδα. Και μιας και είμαστε στο μπάσκετ η μπασκετική Παρί είναι η Φενερμπαχτσέ. Θα μου πει κάποιος σιγά μόνο μια ευρωπαϊκή κούπα έχει πάρει η Φενέρ. Δεν είναι μόνο οι τίτλοι είναι το όνομα που έχτισε η Φενέρ έχοντας στο τιμόνι τον Ομπράντοβιτς. Ήταν παραδοσιακά μια από τις 3-4 μεγαλύτερες δυνάμεις στο μπάσκετ τα τελευταία 5 χρόνια και η παρουσία σε 5/5 Final Four και 3/5 τελικούς. Άλλη μια ομάδα που χωρίς φανέλα θα έλεγε κανείς αλλά με χρήματα και έναν σωστό προπονητή που έκανε σωστές κινήσεις κατάφερε να πρωταγωνιστήσει.

Να πω και άλλο; Πιο πρόσφατο παράδειγμα η Λειψία. Ιδρύθηκε μόλις το 2009 και μέσα σε 11 χρόνια πέρασε από το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο της Γερμανίας σε ημιτελικό του Champions League. Η ξεκάθαρη αποκαθήλωση για αυτούς που λένε για ιστορίες και για φανέλες. Και η Λειψία, η ομάδα που για κάποιους έπαιξε το πιο θελκτικό ποδόσφαιρο!

Θα μου πεις δεν μετράει καθόλου η φανέλα; Η φανέλα πολλές φορές μετράει θετικά για να κλείσει κάποιος σε ένα κλαμπ με ιστορία από ότι σε ένα άλλο. Αυτό που μετράει είναι το χρήμα πρώτα από όλα για να πρωταγωνιστεί μια ομάδα συνέχεια και όχι μια αναλαμπή, μια σωστή διοίκηση με τα κατάλληλα άτομα στις κατάλληλες θέσεις. 

Για αυτό η πιο αγαπητή ομάδα αυτήν την στιγμή είναι η Λίβερπουλ! Γιατί αγαπούσα τον Κλόπαρο από την εποχή που ήταν στην Ντόρντμουντ. 

Ένας προπονητής διαφορετικός από τους κοστουμαρισμένους αστεράτους προπονητές των πλούσιων και νεόπλουτων ομάδων. Όχι ότι η Λίβερπουλ δεν βάζει χρήματα προς θεού. Αλλά δεν είναι τόσο σπάταλη ώστε να ξοδεύει δεκάδες εκατομμύρια για παίκτες που τελικά γυαλίζουν τον πάγκο. Γιατί πολλές φορές οι λεγόμενες ιστορικές ομάδες μένουν μόνο στο όνομα, την ιστορία, την φανέλα, την φήμη και νομίζουν ότι μόνο με αυτά μπορεί κανείς να κερδίσει. ΛΑΘΟΣ!

Είναι το ίδιο πράγμα που λέμε και εμείς οι Έλληνες που υπερηφανευόμαστε για την Αρχαία Ελλάδα. Πολύ καλό που έχουμε τέτοια ιστορία αλλά να μην μένουμε μόνο σε αυτήν. Εξάλλου όπως το κάθε είδος έτσι και το ποδόσφαιρο εξελίσσεται. Είναι ωραίο να παρουσιάζονται νέες δυνάμεις, νέες δυναστείες. Ε και μπορεί σε 50 χρόνια να λέει κανείς για την ιστορία της Παρί που κέρδισε 3 Champions League (λέμε τώρα). 

Το απόλυτο βιβλίο- Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά

Στην αρχή δίσταζα να γράψω σκέψεις για το συγκεκριμένο βιβλίο. Η εντύπωση που μου άφησε είναι τόσο τεράστια που το θεωρούσα κάπως αδίκημα να προσπαθήσω να μεταφέρω έστω και σε έναν ελάχιστο βαθμό τις ιδέες αυτού του έργου γιατί δεν θα μπορούσα να τις μεταδώσω έτσι όπως τις ένιωσα. (Ίσως να φταίει και η καραντίνα) τελικά αποφάσισα να κάνω μια προσπάθεια.

Πώς να ξεκινήσω; Αρχικά να πω ότι δεν είχα ξαναδιαβάσει ποτέ Καζαντζάκη αν και πάντα άκουγα να μνημονεύεται για τα αριστουργηματικά έργα του. Με λίγη δόση τύχης χωρίς να το επιδιώξω αποκτώ τον Zorba the Greek στα αγγλικά. Σίγουρα το γεγονός ότι δεν το διάβασα στην πρωτότυπη γλώσσα δεν με βοήθησε να αντιληφθώ την γραφή του Καζαντζάκη που τόσο εκθειάζεται. Παρόλα αυτά τα ερεθίσματα του βιβλίου ήταν εκεί, δεν χάθηκαν στην μετάφραση και ακόμα με την αγγλική γραφή αντιλήφθηκα το μεγαλείο του Ζορμπά.



Η πλοκή δεν είναι κάτι συγκεκριμένο. Ο Καζαντζάκης δεν μένει στην πλοκή αλλά σκοπός του είναι να ψυχογραφεί τους πρωταγωνιστές, να δημιουργεί προσωπικότητες και να εκφέρει τις κοσμοθεωρίες του. Αφετηρία για όλα αυτά στέκεται η γνωριμία 2 εντελώς αντίθετων χαρακτήρων. Ο ένας ο στοχαστής, ο φιλόσοφος, ο μορφωμένος αλλά και πρακτικά αδρανής και ο άλλος ο Ζορμπάς ο απαίδευτος, ο αγροίκος κάποιες φορές, αλλά εκείνος που χαίρεται και γεύεται την ζωή. Οι 2 διαφορετικοί αυτοί κόσμοι ενώνονται και συνδέονται με βαθιά φιλία και αγάπη καθώς εγκαθίστανται σε ένα χωριό της Κρήτης. Εκεί ο συγγραφέας αποφασίζει να εκμεταλλευτεί ένα εγκατελελειμμένο ορυχείο που έχει κληρονομήσει από τον πατέρα του προκείμενου να ξεφύγει από την θεωρητική του αδράνεια. Η φιλία του όμως με τον Ζορμπά του προσφέρει πολλά παραπάνω από αυτό το ορυχείο το οποίο αποτελεί μόνο την αφορμή για να εξερευνήσουμε την ζωή των 2 πρωταγωνιστών αλλά και των υπόλοιπων χαρακτήρων του χωριού.



Το μυθιστόρημα γράφτηκε μέσα στην Κατοχή και από τότε ο Αλέξης Ζορμπάς έχει αναχθεί σε μια από τις πιο εμβληματικές μορφές της σύγχρονης πεζογραφίας. Ο Ζορμπάς αναπαριστά τον διονυσιακό άνθρωπο, το μεσογειακό πάθος, την ίδια την ζωή! Τον άνθρωπο ο οποίος δεν αφήνει τίποτα να πάει χαμένο, που γεύεται την κάθε στιγμή, ρουφάει την ζωή και την ζει στο έπακρο. Είναι ο αγροίκος που ξυπνά και κινητοποιεί τον "μονόχνοτο" ,συγνώμη για την έκφραση, συγγραφέα. Ο τελευταίος γράφει στοχαστικές και θεωρητικές ιδέες στα βιβλία του. Ο Ζορμπάς δεν έχει ανάγκη από αυτές τις θεωρητικούρες, οι προσωπικές του εμπειρίες είναι πολύ πιο πάνω από τα στοχάσματα του συγγραφέα. Γιατί τα παραδείγματα και οι ιστορίες του Ζορμπά διατυπωμένες με την πρωτόγονη ματιά του αποτελούν μεγαλύτερα διδάγματα από τις ιδέες ενός "πολιτισμένου" συγγραφέα. Γιατί για τον Ζορμπά τα συναισθήματά του και η κοσμοθεωρία του δεν μπορούν και δεν πρέπει να διατυπωθούν με λέξεις αλλά μόνο με τον χορό. Αυτό που τους δένει και παραμένουν στενοί φίλοι όμως είναι ότι και οι 2 είναι περίεργοι για την ζωή και τα μυστήρια της έστω και με διαφορετικό τρόπο. Ο Ζορμπάς είναι εκεί για να θυμίζει στον συγγραφέα τις χαρές και τα όμορφα πάθη και ένστικτα της ζωής και να βρει την ελευθερία του. Ο Ζορμπάς ακολουθεί έναν δικό του κώδικα ηθικής όπου δεν υπάρχει σωστό και λάθος, έναν κώδικα όμως που σέβεται τον αδύναμο αλλά και με ιδιαίτερη αδυναμία στον έρωτα. Αν θα μπορούσε να συνοψιστεί η Ζορμπίσια κοσμοθεωρία σε ορισμένες λέξεις κλειδιά έτσι όπως το εξέλαβα εγώ τουλάχιστον θα ήταν η φιλία, ο έρωτας, η μουσική, ο χορός - εμπειρίες!



Όταν εκδόθηκε ο Ζορμπάς έλαβε διθυραμβικές κριτικές από το εξωτερικό. Πολλοί θεώρησαν ότι οι 2 πρωταγωνιστές αναπαριστούν την παιδευμένη Δύση σε αντιδιαστολή με την λαϊκή, αγροτική και συνάμα αυθεντική ταλαιπωρημένη Ελλάδα. Ουσιαστικά όμως πρόκειται για τις 2 αντικρουόμενες όψεις του ίδιου του Καζαντζάκη. Ενός Καζαντζάκη που συνάντησε στα αλήθεια τον Ζορμπά (Γιώργο το μικρό του όνομα) και όπως είπε και ο ίδιος ήταν ο ένας από τους 4 ανθρώπους που τον επηρέασαν βαθιά στην ζωή του. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει "ο Ζορμπάς, μ’ έμαθε ν’ αγαπώ τη ζωή και να μη φοβούμαι το θάνατο".

Όπως ήταν επόμενο κυκλοφόρησε το 1964 και η κινηματογραφική μεταφορά του Ζορμπά σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη και στον ρόλο του Ζορμπά ο Άντονι Κουίν. Μετά την ανάγνωση του βιβλίου ανυπομονούσα να δω και την ταινία. Είναι λογικό η ταινία να μην μπορέσει να εμφυσήσει όλα αυτά τα νοήματα και συναισθήματα που σου γεννάει το βιβλίο καθώς ορισμένα τα πέρασε αρκετά επιφανειακά και είναι απολύτως φυσιολογικό. Όμως η ταινία καταφέρνει και απογειώνεται χάρη αρχικά στην εκπληκτική ερμηνεία του Άντονι Κουίν σε όλο το έργο που μεταφέρει όλο το μεσογειακό πάθος του Ζορμπά. Η ωραιότερη σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου είναι τα τελευταία λεπτά της ταινίας όπου συμπυκνώνεται όλο το νόημα της Ζορμπίσιας κοσμοθεωρίας μέσα από τις καλύτερες μουσικές που γράφτηκαν πότε. Το συρτάκι από τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Ζορμπάς χορεύει και παρασέρνει μαζί του επιτέλους και τον συγγραφέα όπου αποφασίζει να απελευθερωθεί. Ανοίγει τα χέρια του και κοιτάζει προς τον ουρανό, ναι είναι το απαύγασμα της ταινίας! Μετά από τον Ζορμπά το συρτάκι για μένα αποκτά μια άλλη διάσταση, αναπαριστά μια αντίληψη του κόσμου.

Η προσωποποίηση της Ζορμπίσιας κοσμοθεωρίας

Ειδικά στις μέρες μας που έχουμε μπλεχτεί σε έναν φαύλο κύκλο θεωρητικής αδράνειας ας γίνουμε λίγο παραπάνω Ζορμπάς!

"Ευτυχισμένος ο άνθρωπος που πριν πεθάνει, έχει την τύχη να ταξιδέψει στο Αιγαίο" .

"Μη γελάς, αφεντικό! Αν μια γυναίκα κοιμάται μοναχή, εμείς, όλοι οι άντρες, φταίμε. Όλοι θα χουμε την άλλη μέρα, στην κρίση του Θεού, να δώσουμε λόγο. Ο Θεός όλες τις αμαρτίες τις συχωρνάει, είπαμε, κρατάει σφουγγάρι· ετούτη όμως δεν τη συχωρνάει. Αλίμονο στον άντρα, αφεντικό, που μπορούσε να κοιμηθεί με γυναίκα και δεν το καμε· αλίμονο στη γυναίκα που μπορούσε να κοιμηθεί με άντρα και δεν το 'καμε''.

"Ευτύς ως έσμιξαν οι ματιές μας, θαρρείς και βεβαιώθηκε πως εγώ ήμουν αυτός που ζητούσε, κι άπλωσε το χέρι αποφασιστικά κι άνοιξε την πόρτα. Πέρασε ανάμεσα από τα τραπέζια, με γοργό ελαστικό περπάτημα, κι ήρθε και στάθηκε από πάνω μου.
– Ταξίδι;, με ρώτησε. Για πού, με το καλό;
– Για την Κρήτη. Γιατί ρωτάς;
– Με παίρνεις μαζί σου;
Τον κοίταξα με προσοχή. Βουλιαγμένα μάγουλα, χοντρή μασέλα, εξογκωμένα ζυγωματικά*, ψαρά* κατσαρωμένα μαλλιά, μάτια που σπίθιζαν*.
– Γιατί; τι να σε κάμω;
Σήκωσε τους ώμους.
– Γιατί! Γιατί!, έκαμε με περιφρόνηση. Δε μπορεί -τέλος πάντων- ο άνθρωπος να κάμει κάτι, και χωρίς γιατί; Έτσι, για το κέφι του. Να, πάρε με, ας πούμε, μάγερα· ξέρω και φτιάνω κάτι σούπες!".

Ερυθρόλευκη πρόκριση- Ενθουσιασμός αλλά και προβληματισμοί

Από χτες το ελληνικό ποδόσφαιρο πανηγυρίζει. Και όχι μόνο. Ο κάθε υγιής φίλαθλος του αθλητισμού χαίρεται όταν το αουτσάιντερ καταφέρνει και εκτοπίζει το αδιαφιλονίκητο φαβορί μέσα από ένα ποιοτικό παιχνίδι. Γιατί χτες ο Ολυμπιακός έπαιξε στα ίσια την Άρσεναλ και πήρε πανάξια την πρόκριση. Ούτε τυχερός ήταν, ούτε έβαλε γκολ με μια φάση. Και αυτό κάνει ακόμα μεγαλύτερο επίτευγμά του.
Η σωστή τακτική αλλά και το πάθος και η ψυχή των παικτών είναι κάποιες φορές σημαντικότερα συστατικά για μια πρόκριση από ότι τα μπάτζετ. Από χτες οι δημοσιογράφοι αποθεώνουν τον Ολυμπιακό, παίκτες, προπονητή και πρόεδρο ξεχνώντας όμως 2 βασικά αλλά...

Δεν πειράζει για αυτό είμαι εγώ εδώ.  Πρώτον κάθε φορά που εκπληρώνεται μια σημαντική πρόκριση απέναντι σε έναν καλύτερο αντίπαλο η υπέρ του δέοντος αποθέωση και οι διθυραμβικές δηλώσεις για μια αξιομνημόνευτη πορεία τελικά γυρίζουμν μπούμεραγκ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η περσινή πρόκριση στους 32 έναντι της Μίλαν. Ο τύπος ζητοκραύγαζε και έκανε όνειρα και μέχρι για τελικό. Τα όνειρα διακόπηκαν βίαια όταν οι ερυθρόλευκοι αποκλείστηκαν από την -κοντά στις δυνατότητες τους και όχι κανά μεγαθήριο- Ντιναμό Κιέβου. Μην γίνονται ξανά τα ίδια λάθη. Με χαμηλά το κεφάλι η πρόκριση έρχεται.

Το δεύτερο μεγαλύτερο ΑΛΛΑ έρχεται για τον ίδιο τον πρόεδρο! Ο οποίος κατά κάποιον τρόπο βρίσκεται στο απυρόβλητο και η πρόκριση έναντι της Άρσεναλ έκρυψε τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Βλέπω άρθρα να λένε για την Άρσεναλ που έχει δεκαπλάσιο μπάτζετ από τον Ολυπιακό και τελικά αποκλείστηκε. Και μου έρχεται η απορία: Γιατί να έχει ο Ολυμπιακός τόσο μικρό μπάτζετ;, γιατί να θεωρείται πάντα το αουτσάιντερ σε τέτοιες αναμετρήσεις; Όχι κύριοι θα έπρεπε ο Ολυμπιακός τόσα χρόνια που έβγαινε πρωταθλητής, πήγαινε ομίλους Champions League (ας μην πάμε και πολύ μακριά πχ φέτος) και έπαιρνε τα αμέτρητα εκατομμύρια αλλά και τα χρήματα που λαμβάνει από τις πολύ επιτυχημένες πωλήσεις παικτών να τα είχε επενδύσει και να έχει ομαδάρα. Θα έπρεπε το μπάτζετ του να ήταν ακόμα μεγαλύτερο και η πρόκριση στους 16 του Europa League να θεωρείται αναμενόμενη. Αντ' αυτού παίρνει παίκτες μικρού ή μεσαίου βεληνεκούς και καταφέρνει και τους πουλάει μετά πολύ περισσότερα. Στήνει μια ομάδα για να καταφέρνει να μπαίνει ομίλους και από κει λίγες φορές καταφέρνει να πραγματοποιεί μια καλύτερη πορεία κάτι για το οποίο πιστώνονται αποκλειστικά οι παίκτες και ο προπονητής για την υπερπροσπάθεια. Πούλησε τον Ποντένσε για 20 εκατομμύρια και πήρε κάποιον Μορ... Όχι μόνο ο Μαρινάκης αλλά όλοι οι πρόεδροι αυτήν την φιλοσοφία έχουν δυστυχώς. Μια ανθυγιεινή φιλοσοφία και το χειρότερο είναι ότι  υπάρχουν οπαδοί που εθελοτυφλούν και δεν αντιλαμβάνονται ή δεν θέλουν να αντιληφθούν την νοσηρή κατάσταση. Το ελληνικό ποδόσφαιρο έχει πεθάνει απλά πού και πού παθαίνει νεκρανάσταση όπως με την χτεσινή πρόκριση. Η 17η θέση στην Ουέφα είναι αντιπροσωπευτική. Τα χειρότερα έρχονται.

Μιας και γράφω ας θέσω και ένα σχόλιο για τον μπασκετικό Παναθηναϊκό. Η χρυσή εποχή έχει παρέλθει προ πολλού. Η ομάδα είναι πια μια ομάδα 8αδας και τίποτα παραπάνω δυστυχώς. Οκ αυτό το έχω αντιληφθεί πια και το έχω αποδεχθεί. Δεν μπορώ να αποδεχθώ όμως την εικόνα της ομάδας. Ας είμαστε μια ομάδα 8αδας αλλά να παίζουμε μια αξιοπρεπή άμυνα και να μην είναι η εικόνα παιδικής χαράς. Μου θυμίζει κάποιες στιγμές εποχές Πασκουάλ. Από τις επιλογές που υπάρχουν ο Πιτίνο είναι σίγουρα η καλύτερη αλλά η περίοδος χάριτος έχει τελειώσει. Άμυνα δεν κατάφερε να φτιάξει δυστυχώς. Του πιστώνω όμως την ατομική βελτίωση παικτών. Συλλογικά όμως δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη βελτίωση. Μακάρι να με διαψεύσει στο τέλος.

Οι 3 πυλώνες του φετινού Παναθηναϊκού

P.S.1 Όσοι βρίζουν τον Καλάθη απλά είναι τόσο κοντόφθαλμοι. Αν δεν υπήρχε ο Καλάθης δεν θα συζητούσαμε καν το ενδεχόμενο να μπούμε οχτάδα.
P.S.2 Όσοι λένε ότι τα μπάτζετ δεν μετράνε επίσης γελιούνται. Η σωστή διατύπωση θα ήταν ότι κάποιες φορές δεν μετράνε. Η Μπαρτσελόνα έριξε εκατομμύρια και έχει φτιάξει ομαδάρα. Επίσης και οι Τούρκικες ομάδες επένδυσαν και αποτελούν υπερδύναμη πια στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Ακόμα και αν η Φενερ που φέτος δεν πάει τόσο καλά παραμένει πάντα υποπλογίσιμη δύναμη.

Η Ζωή εν Τάφω

Η Ζωή εν Τάφω. Το ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ του Στρατή Μυριβήλη που το έψαχνα ένα χρόνο το βρήκα τελείως τυχαία σε ένα ράφι σε έναν διάδρομο της σχολής μου. Προσπαθώ να μην με επηρεάζει η κοινή γνώμη για ένα συγκεκριμένο έργο είτε πρόκειται για βιβλίο είτε για ταινία. Στην περίπτωση όμως αυτή, ο τίτλος που συνοδεύει την Ζωή εν Τάφω ως ένα από τα κορυφαία δημιουργήματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας δικαιολογείται απόλυτα.

Οι στρατιώτες στα χαρακώματα

Η ιστορία ξεκινά με τον συγγραφέα να εντοπίζει σε ένα μπαούλο χειρόγραφα του λοχία Αντώνη Κωστούλα που εξιστορούν τις περιπέτειες  του στο μέτωπο του πολέμου και προορίζονταν για την αγαπημένη του. Τα χειρόγραφα αυτά όπως και ο λοχίας είναι ο ίδιος ο Μυριβήλης που έζησε την νοσηρότητα του Α' Παγκοσμίου πολέμου στο Μακεδονικό Μέτωπο και την μεταφέρει αυτούσια στον αναγνώστη. Το ίδιο το έργο άρχισε να σχεδιάζεται μέσα στα χαρακώματα, "τους ζωντανούς τάφους" του Α Παγκοσμίου Πολέμου.

Η γλώσσα του δεν είναι εξεζητημένη. Και ακριβώς αυτό είναι το μεγάλο συν του βιβλίου τουλάχιστον για μένα. Δεν χρειάζεται επιτήδευση για να μεταδώσεις ένα συναίσθημα. Οι πιο απλές λέξεις αρκεί να μπουν στην σωστή σειρά μπορούν να δημιουργήσουν ανατριχίλα. Ακριβώς αυτό συμβαίνει στην Ζωή εν Τάφω. Ο Μυριβήλης περιγράφει λεπτομερώς τις εμπειρίες του και τα συναισθήματά του συγκινώντας τους αναγνώστες. Δεν χρειάζεται να κατηγορήσει τον πόλεμο, η αναφορά και μόνο μιας σκηνής ξυπνά μέσα σου αποκρουστικά συναισθήματα για τον πόλεμο. Ζεις και εσύ μαζί με τους στρατιώτες τις κακουχίες, να έρπονται μέσα στα γλοιώδη και λασπερά χαρακώματα, να ζουν σαν τα εδαφόβια ζώα με την αδημονία να ξαναδούν τους δικούς τους, χωρίς να βλέπουν τον Ήλιο, να τραυματίζονται, να σκοτώνουν και να σκοτώνονται.. με ποιο το ώφελος τελικά;

Το κάθε κεφάλαιο του βιβλίου δίνει και διαφορετικά μηνύματα και όλα αυτά μέσα από μία ιστορία που εξιστορεί ο Μυριβήλης. Από τα αγαπημένα μου κεφάλαια είναι οι Τυφλοί: Οι Έλληνες στρατιώτες κατευθυνόμενοι προς το μέτωπο συναντάνε ένα υπαίθριο νοσοκομείο όπου εκεί βρίσκονται Ιταλοί στρατιώτες που τυφλώθηκαν κατά την διάρκεια του πολέμου. Ο συγγραφέας τους παρατηρεί ότι δεν μιλάνε αλλά μόνο αφουγκράζονται τον ήχο του νερού του ποταμού, μυρίζουν με όλη τους την δύναμη τα λουλούδια και τους καρπούς των δέντρων. Τότε ο συγγραφέας σχολιάζει μια φράση που με άγγιξε στην καρδιά για το πόσο τυχεροί είμαστε που μπορούμε ακόμα να γευόμαστε τα χρώματα της Ζωής αλλά το ξεχνάμε ταυτόχρονα.

 "Θε μου.. Άνοιξα μεγάλα τα μάτια, να κοιτάξω δυνατά και περιληπτικά όλη την Φύση την κρουστή, να πιω μονορούφι όλο της το νόημα, σαν άνθρωπος που πρόκειται να στραβωθεί σε λίγο για πάντα".

Από την σειρά της ΕΡΤ "Η Ζωή εν Τάφω"

Επειδή ακριβώς μες στα χαρακώματα οι στρατιώτες δεν έβλεπαν την φύση δεν έβλεπαν τον ήλιο ο συγγραφέας συνειδητοποιούσε πόσο πολύ του έλειπε. Όμως το ίδιο δεν κάνουμε και εμείς τώρα; Τρωγόμαστε μεταξύ μας και μιζεριάζουμε για ανούσια πράγματα και ξεχνάμε τα πραγματικά ωραία που δίνουν νόημα στην ύπαρξή μας. Όσο πιο νωρίς το καταλάβουμε τόσο καλύτερα.

"Θε μου, ανάμεσα στα μιλιούνια τους στρατιώτες του οχτρού, Θε μου, ας μην σκοτωθούν ο Γιόβαν και ο Πέτκο!"Ένα άλλο δυνατό κεφάλαιο του βιβλίου είναι οι "Μητέρες του Πολέμου". Ο στρατιώτης μας δέχεται τις φροντίδες από μια οικογένεια Σλάβων όπου οι γιοι της, Γιόβαν και Πέτκο, πολεμάνε εναντίον των Ελλήνων στρατιωτών. Όμως για την μάνα εκείνη όπως και για κάθε Μάνα δεν την ενδιαφέρει τι είναι ο στρατιώτης. Στο πρόσωπό του βλέπει το πρόσωπο του παιδιού της, του κάθε παιδιού που πήγε να πολεμήσει είτε σύμμαχος είτε εχθρός. Γιατί σε κάθε πόλεμο δεν κερδίζει ούτε ο Αντώνης Κωστούλας, ούτε ο Γιόβαν ούτε ο Πέτκο. 

Ένα βιβλίο MUST για τον καθένα. Ένα βιβλίο που μέσα σε αυτήν την νοσηρότητα καταφέρνει να σε γεμίσει με αγνά συναισθήματα και να μας θυμίζει τι σημαίνει ΑΝΘΡΩΠΟΣ.

Κλείνοντας θεωρώ ότι δεν χρειάζεται να πω τίποτα εγώ ως σχόλιο αλλά να αφήσω τον ίδιο τον συγγραφέα που μπορεί να πλάθει την γλώσσα τόσο εύκολα για να μεταδώσει τα μηνύματά του.

"Ίσως όταν όλοι μπορέσουν να δουν την ομορφιά της ζωής τότες όλος ο κόσμος θα γίνει πρώτα καλός και κατόπι ευτυχισμένος"